Tạm Biệt Versailles
Chương 27
*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.
Hoàng Đế Franz nguyện ý mời nhà toán học thiên tài tới cung đình của mình?
Đương nhiên nguyện ý.
Tuy ông khó hiểu hành vi còn nhỏ đã đam mê cướp nhân tài nước khác của con gái út, nhưng ông vẫn sẵn lòng vươn tay chào mời Lagrange.
Tài trợ chi phí nghiên cứu, đảm bảo đời sống sinh hoạt, nếu thích có thể sang nước ngoài trao đổi, hoặc tiếp tục viết bài cho viện hàn lâm Paris,… Quan trọng hơn cả, Lagrange bớt được thời gian tham gia lễ nghi xa hoa rườm rà ở Paris.
Ở Paris học giả cần giữ hình tượng ngăn nắp gọn gàng, nhưng Vienna không quan trọng.
Lagrange vốn là người Italy, đương nhiên quan tâm Đế Quốc La Mã.
Một khi đã vậy, chi bằng thử xem sao!
...
– Thật ra tôi vẫn không biết nữ chính sẽ là Nữ Vương Pháp hay Áo?
– Dù là sự thật hay trong tiểu thuyết, muốn làm chính trị hoặc văn hóa đều phải dựa vào báo chí. Nắm giữ suy nghĩ của nhân dân là chuyện cực kỳ quan trọng. Trong thời đại khó khăn, tác dụng của báo chí còn quan trọng hơn.
_____
[1] Madame du Barry (1743 – 1793), nếu ai từng đọc bộ manga kinh điển “Hoa hồng Versailles” hoặc manga “INNOCENT” thì hẳn không lạ gì nhân vật này nữa. Madame du Barry là tình nhân nổi tiếng của Vua Louis XV nước Pháp, xuất thân gái làng chơi, xảy ra mâu thuẫn xích mích giữa du Barry và Marie Antoinette, sau cùng bị nhà vua đuổi khỏi Versailles. Kết cục của Madame du Barry trong cả 2 bộ manga trên chỉ kể về cuộc đời bà đến đây, còn thực tế vẫn còn kết cục sau đó nữa, Madame du Barry cũng giống vợ chồng Louis XVI và Marie Antoinette, đều chết dưới lưỡi đao của cỗ máy chém Guillotine.
Madame du Barry tên thật là Jeanne Becu, là đứa con chửa hoang của một cô thợ may tên Anne Becu. Thời thơ ấu, một người tình cũ của người mẹ đã nhận nuôi 2 mẹ con, cho Jeanne đến nhà của bà người tình tên Francesca của ông ta làm hầu gái nấu ăn, cả 2 còn cho Jeanne vào tu viện học đến năm 15 tuổi. Sau đó bà Francesca ngày càng đố kị với nhan sắc của người mẹ của Jeanne, cũng có tin đồn là bà ấy phát hiện người tình của bà khơi lại tình cảm từng dành cho mẹ của Jeanne, kết quả 2 mẹ con bị tống ra khỏi nhà. Mẹ con Jeanne đi khắp đường phố Paris kiếm kế sinh nhai, từ bán hàng rong, trợ lý cho đến thợ may. Jeanne được thuê làm người bầu bạn với một góa phụ cao tuổi, nhưng rồi bị đuổi việc vì làm người thứ ba phá hoại hôn nhân của 2 đứa con trai của bà chủ nhà. Sau đó Jeanne làm trợ lý trong một cửa hàng làm mũ, nhan sắc của Jeanne được Jean du Barry để ý, gã này là một ma cô dắt gái kiêm chủ sòng bài, Jeanne trở thành tình nhân của gã và đổi tên thành Mademoiselle Lange, đồng thời làm gái bao hạng sang tại nhà thổ kiêm sòng bài của gã. Danh tiếng của Jeanne Becu trở nên nổi tiếng trong giới, kiếm được nhiều người tình và khách hàng là giới quý tộc, thậm chí là quan chức cao cấp, bộ trưởng trong triều đình.
Jean du Barry và mấy ông khách có gốc rễ lớn cảm thấy cô nàng Jeanne Becu không phải dạng vừa, rất có tiềm năng làm tình nhân của nhà vua. Nhưng để đạt được mục tiêu, trước tiên cần phải phù phép để Jeanne có tước vị và mang thân phận quý tộc. Thế là Jean du Barry sắp xếp cho Jeanne lấy em trai ông ta là Bá tước du Barry, còn làm cả giấy khai sinh giả biến Jeanne thành quý tộc gốc.
Trở thành quý tộc và được sống trong Cung điện Versailles, Jeanne Becu hoặc bây giờ có thể gọi là Madame du Barry, vẫn chưa thể trở thành tình nhân của Louis XV. Vì bà vẫn chưa có dịp ra mắt chính thức để gặp vua. Madame du Barry viết thư khẩn xin được diện kiến, Louis XV hồi âm rằng cần có người đỡ đầu đưa bà ra mắt ông ta. Sau bao công sức dốc tiền dốc lực, cuối cùng cô nàng cũng tìm được một quý bà đồng ý làm người đỡ đầu vì bà ta đang cần tiền để trả món nợ ngập đầu. Madame du Barry diện kiến nhà vua 1 cách hào nhoáng nhất, diện bộ váy màu bạc thêu kim tuyến với thân váy cực phồng, trên người đeo đống trang sức đắt tiền do chính nhà vua gửi tặng trước đó, và chính thức trở thành người tình của Louis XV.
Từ ngày trở thành tình nhân của Louis XV, Madame du Barry sống trong nhung lụa giàu sang, mua sắm thỏa thích những đồ trang sức xa xỉ. Louis XV còn tặng bà một người hầu Châu phi tên Zamor – người mà sau này phản bội và hại chết bà. Không giống Madame de Pompadour, Madame du Barry không phải người phụ nữ có học thức cũng không ham thích vấn đề chính trị, bà đắm chìm trong xa hoa, mặc sức mua sắm quần áo, trang sức bằng tiền của nhà vua, cùng nhà vua hưởng lạc và tận hưởng thời kì hoàng kim của mình. Quốc khố dưới thời Louis XV chả nhiều nhặn gì, lại chịu tổn thất từ cuộc Chiến tranh Bảy năm, nay nhà vua lại phung phí tiền bạc chỉ để chiều lòng tình nhân. Hàng tháng Madame du Barry được vua chu cấp khoản tiền kếch sù thế mà bà ấy vẫn luôn ngập đầu trong đống nợ. Vì thế trong Cung điện Versailles, những kẻ a dua theo phe Madame du Barry cũng nhiều mà người ghét bà cũng không hề ít. Một trong những cuộc đối đầu kinh điển nhất chính là Marie Antoinette và Madame du Barry.
Năm 1770, Marie Antoinette, Công chúa nước Áo, sang Pháp kết hôn với Thái tử Louis-Auguste, cháu nội của Louis XV. Một ngày trước khi diễn ra lễ đại hôn, triều đình Pháp mở bữa tiệc trong khuôn khổ hoàng gia để chúc mừng cho đôi trẻ, Madame du Barry làm tình nhân của Louis XV cũng được 1 năm có lẻ, bà cũng có mặt trong bữa tiệc dù không phải thành viên hoàng gia, không những thế còn ăn diện nổi bật nhất đám. Điều đó khiến Marie Antoinette chú ý và thắc mắc, sau khi được nghe kể về Madame du Barry, nhất là cái đời tư mà dù bà ta có làm giấy tờ giả cũng chả lừa được đám quý tộc tinh ranh đầu đầu đầy sỏ đó, đương nhiên một công chúa xuất thân cao quý sống trong cung đình Áo đầy mẫu mực như Marie Antoinette có khinh bỉ bà ta cũng không có gì lạ. Các bà các mụ thì càng được dịp châm dầu vào lửa để Marie Antoinette ghét Madame du Barry hơn. Thái tử phi 14 tuổi này không thèm nói chuyện thậm chí chào hỏi Madame du Barry xuyên suốt 2 năm. Madame du Barry vừa giận vừa thẹn, phàn nàn với Louis XV, nhà vua phàn nàn lại với đại sứ Áo và kêu ông ta mau khuyên cô công chúa bướng bỉnh của quý quốc. Thậm chí mẫu hậu của Marie Antoinette tức Nữ hoàng Maria Theresa đã phải viết thư cảnh tỉnh con gái đừng nên biến Madame du Barry làm kẻ địch của mình. Vào bữa tiệc đón năm mới vào năm 1772, Marie Antoinette mới chịu xuống nước và đích thân bắt chuyện với Madame du Barry bằng câu nói “Cung điện Versailles hôm nay thật đông người.”
Cũng vào năm 1772, Louis XV lệnh những thợ kim hoàn chế tác chiếc vòng cổ kim cương hoành tráng nhất để tặng Madame du Barry, tuy nhiên nhà vua lại qua đời trước khi chiếc vòng cổ hoàn thành, đã thế còn chưa trả tiền cho người ta. Chiếc vòng cổ đó sau này chính là chiếc vòng cổ nổi tiếng trong phi vụ lừa đảo “Vụ án Chiếc vòng cổ kim cương” khiến danh tiếng của Marie Antoinette tụt xuống âm độ trong mắt người dân.
Năm 1774, Louis XV ngã bệnh, các ngự y chữa trị và tiến hành phẫu thuật cũng không thấy chút khả quan, Madame du Barry túc trực ở bên chăm sóc. Đến khi những mụn đỏ nổi trên mặt nhà vua, mọi người mới biết ông bị bệnh đậu mùa và lúc này đã vô phương cứu chữa. Louis XV lệnh Madame du Barry rời khỏi Cung điện Versailles. Năm xưa ông ta cũng từng ngã bệnh nặng, ông đuổi cô người Marie Anne de Mailly đi và thú tội ngoại tình, sau đó khỏe lại, có lẽ ông nghĩ lần này làm thế cũng sẽ cứu ông thoát khỏi cái chết chăng? Nhưng lần này thì không, Louis XV qua đời, Thái tử Louis-Auguste kế vị trở thành Louis XVI, Marie Antoinette kêu chồng tống cổ Madame du Barry vào tu viện và cấm bà vĩnh viễn không được đặt chân đến Versailles.
Lúc đầu khi đến tu viện, Madame du Barry không được các sơ chào đón thân thiện, dần dần thái độ cũng đỡ hơn. Sau 1 năm sống trong tu viện, Madame du Barry được phép rời phép rời khỏi tu viện nhưng không được bén mảng đến Versailles trong vòng 10 dặm. Madame du Barry sau này có quan hệ tình ái cùng lúc với 2 quý ông đã có gia đình. Ông thứ 2 thì chia tay bà, ông thứ 1 biết bà lăng nhăng nhưng vẫn tha thứ và chấp nhận. Tuy nhiên trong cuộc Cách mạng Pháp, ông thứ 1 bị đám nổi loạn giết chết, chặt đầu ông, hò hét xung quanh dinh thự của Madame du Barry, bà nhìn thấy cái đầu của người tình, kinh hoảng đến ngất xỉu.
Zamor, người hầu Châu phi của Madame du Barry, cùng những người hầu khác gia nhập đảng phái Jacobin. Madame du Barry phát hiện, đuổi Zamor, nào ngờ tên này tố cáo lên ủy ban về thân phận của bà. Khi biết bà từng là người tình của Louis XV tức có dính líu tới cựu hoàng tộc, họ đâu có dễ mà bỏ qua cho bà. Madame du Barry bị kết tội phản nghịch và chịu án tử hình. Trên đường bị giải đến pháp trường, bà sợ hãi, khóc lóc cầu xin đao phủ và quần chúng khán giả, nhưng kết cục vẫn bị chặt đầu bởi lưỡi đao của cỗ máy chém Guillotine.
Credit: Công Chúa Xứ Hoa – Tình Yêu, Máu và Nước Mắt
Madame du Barry trên phim:
Madame du Barry (1938)
Madame du Barry (2006)
Hoàng Đế Franz nguyện ý mời nhà toán học thiên tài tới cung đình của mình?
Đương nhiên nguyện ý.
Tuy ông khó hiểu hành vi còn nhỏ đã đam mê cướp nhân tài nước khác của con gái út, nhưng ông vẫn sẵn lòng vươn tay chào mời Lagrange.
Tài trợ chi phí nghiên cứu, đảm bảo đời sống sinh hoạt, nếu thích có thể sang nước ngoài trao đổi, hoặc tiếp tục viết bài cho viện hàn lâm Paris,… Quan trọng hơn cả, Lagrange bớt được thời gian tham gia lễ nghi xa hoa rườm rà ở Paris.
Ở Paris học giả cần giữ hình tượng ngăn nắp gọn gàng, nhưng Vienna không quan trọng.
Lagrange vốn là người Italy, đương nhiên quan tâm Đế Quốc La Mã.
Một khi đã vậy, chi bằng thử xem sao!
...
– Thật ra tôi vẫn không biết nữ chính sẽ là Nữ Vương Pháp hay Áo?
– Dù là sự thật hay trong tiểu thuyết, muốn làm chính trị hoặc văn hóa đều phải dựa vào báo chí. Nắm giữ suy nghĩ của nhân dân là chuyện cực kỳ quan trọng. Trong thời đại khó khăn, tác dụng của báo chí còn quan trọng hơn.
_____
[1] Madame du Barry (1743 – 1793), nếu ai từng đọc bộ manga kinh điển “Hoa hồng Versailles” hoặc manga “INNOCENT” thì hẳn không lạ gì nhân vật này nữa. Madame du Barry là tình nhân nổi tiếng của Vua Louis XV nước Pháp, xuất thân gái làng chơi, xảy ra mâu thuẫn xích mích giữa du Barry và Marie Antoinette, sau cùng bị nhà vua đuổi khỏi Versailles. Kết cục của Madame du Barry trong cả 2 bộ manga trên chỉ kể về cuộc đời bà đến đây, còn thực tế vẫn còn kết cục sau đó nữa, Madame du Barry cũng giống vợ chồng Louis XVI và Marie Antoinette, đều chết dưới lưỡi đao của cỗ máy chém Guillotine.
Madame du Barry tên thật là Jeanne Becu, là đứa con chửa hoang của một cô thợ may tên Anne Becu. Thời thơ ấu, một người tình cũ của người mẹ đã nhận nuôi 2 mẹ con, cho Jeanne đến nhà của bà người tình tên Francesca của ông ta làm hầu gái nấu ăn, cả 2 còn cho Jeanne vào tu viện học đến năm 15 tuổi. Sau đó bà Francesca ngày càng đố kị với nhan sắc của người mẹ của Jeanne, cũng có tin đồn là bà ấy phát hiện người tình của bà khơi lại tình cảm từng dành cho mẹ của Jeanne, kết quả 2 mẹ con bị tống ra khỏi nhà. Mẹ con Jeanne đi khắp đường phố Paris kiếm kế sinh nhai, từ bán hàng rong, trợ lý cho đến thợ may. Jeanne được thuê làm người bầu bạn với một góa phụ cao tuổi, nhưng rồi bị đuổi việc vì làm người thứ ba phá hoại hôn nhân của 2 đứa con trai của bà chủ nhà. Sau đó Jeanne làm trợ lý trong một cửa hàng làm mũ, nhan sắc của Jeanne được Jean du Barry để ý, gã này là một ma cô dắt gái kiêm chủ sòng bài, Jeanne trở thành tình nhân của gã và đổi tên thành Mademoiselle Lange, đồng thời làm gái bao hạng sang tại nhà thổ kiêm sòng bài của gã. Danh tiếng của Jeanne Becu trở nên nổi tiếng trong giới, kiếm được nhiều người tình và khách hàng là giới quý tộc, thậm chí là quan chức cao cấp, bộ trưởng trong triều đình.
Jean du Barry và mấy ông khách có gốc rễ lớn cảm thấy cô nàng Jeanne Becu không phải dạng vừa, rất có tiềm năng làm tình nhân của nhà vua. Nhưng để đạt được mục tiêu, trước tiên cần phải phù phép để Jeanne có tước vị và mang thân phận quý tộc. Thế là Jean du Barry sắp xếp cho Jeanne lấy em trai ông ta là Bá tước du Barry, còn làm cả giấy khai sinh giả biến Jeanne thành quý tộc gốc.
Trở thành quý tộc và được sống trong Cung điện Versailles, Jeanne Becu hoặc bây giờ có thể gọi là Madame du Barry, vẫn chưa thể trở thành tình nhân của Louis XV. Vì bà vẫn chưa có dịp ra mắt chính thức để gặp vua. Madame du Barry viết thư khẩn xin được diện kiến, Louis XV hồi âm rằng cần có người đỡ đầu đưa bà ra mắt ông ta. Sau bao công sức dốc tiền dốc lực, cuối cùng cô nàng cũng tìm được một quý bà đồng ý làm người đỡ đầu vì bà ta đang cần tiền để trả món nợ ngập đầu. Madame du Barry diện kiến nhà vua 1 cách hào nhoáng nhất, diện bộ váy màu bạc thêu kim tuyến với thân váy cực phồng, trên người đeo đống trang sức đắt tiền do chính nhà vua gửi tặng trước đó, và chính thức trở thành người tình của Louis XV.
Từ ngày trở thành tình nhân của Louis XV, Madame du Barry sống trong nhung lụa giàu sang, mua sắm thỏa thích những đồ trang sức xa xỉ. Louis XV còn tặng bà một người hầu Châu phi tên Zamor – người mà sau này phản bội và hại chết bà. Không giống Madame de Pompadour, Madame du Barry không phải người phụ nữ có học thức cũng không ham thích vấn đề chính trị, bà đắm chìm trong xa hoa, mặc sức mua sắm quần áo, trang sức bằng tiền của nhà vua, cùng nhà vua hưởng lạc và tận hưởng thời kì hoàng kim của mình. Quốc khố dưới thời Louis XV chả nhiều nhặn gì, lại chịu tổn thất từ cuộc Chiến tranh Bảy năm, nay nhà vua lại phung phí tiền bạc chỉ để chiều lòng tình nhân. Hàng tháng Madame du Barry được vua chu cấp khoản tiền kếch sù thế mà bà ấy vẫn luôn ngập đầu trong đống nợ. Vì thế trong Cung điện Versailles, những kẻ a dua theo phe Madame du Barry cũng nhiều mà người ghét bà cũng không hề ít. Một trong những cuộc đối đầu kinh điển nhất chính là Marie Antoinette và Madame du Barry.
Năm 1770, Marie Antoinette, Công chúa nước Áo, sang Pháp kết hôn với Thái tử Louis-Auguste, cháu nội của Louis XV. Một ngày trước khi diễn ra lễ đại hôn, triều đình Pháp mở bữa tiệc trong khuôn khổ hoàng gia để chúc mừng cho đôi trẻ, Madame du Barry làm tình nhân của Louis XV cũng được 1 năm có lẻ, bà cũng có mặt trong bữa tiệc dù không phải thành viên hoàng gia, không những thế còn ăn diện nổi bật nhất đám. Điều đó khiến Marie Antoinette chú ý và thắc mắc, sau khi được nghe kể về Madame du Barry, nhất là cái đời tư mà dù bà ta có làm giấy tờ giả cũng chả lừa được đám quý tộc tinh ranh đầu đầu đầy sỏ đó, đương nhiên một công chúa xuất thân cao quý sống trong cung đình Áo đầy mẫu mực như Marie Antoinette có khinh bỉ bà ta cũng không có gì lạ. Các bà các mụ thì càng được dịp châm dầu vào lửa để Marie Antoinette ghét Madame du Barry hơn. Thái tử phi 14 tuổi này không thèm nói chuyện thậm chí chào hỏi Madame du Barry xuyên suốt 2 năm. Madame du Barry vừa giận vừa thẹn, phàn nàn với Louis XV, nhà vua phàn nàn lại với đại sứ Áo và kêu ông ta mau khuyên cô công chúa bướng bỉnh của quý quốc. Thậm chí mẫu hậu của Marie Antoinette tức Nữ hoàng Maria Theresa đã phải viết thư cảnh tỉnh con gái đừng nên biến Madame du Barry làm kẻ địch của mình. Vào bữa tiệc đón năm mới vào năm 1772, Marie Antoinette mới chịu xuống nước và đích thân bắt chuyện với Madame du Barry bằng câu nói “Cung điện Versailles hôm nay thật đông người.”
Cũng vào năm 1772, Louis XV lệnh những thợ kim hoàn chế tác chiếc vòng cổ kim cương hoành tráng nhất để tặng Madame du Barry, tuy nhiên nhà vua lại qua đời trước khi chiếc vòng cổ hoàn thành, đã thế còn chưa trả tiền cho người ta. Chiếc vòng cổ đó sau này chính là chiếc vòng cổ nổi tiếng trong phi vụ lừa đảo “Vụ án Chiếc vòng cổ kim cương” khiến danh tiếng của Marie Antoinette tụt xuống âm độ trong mắt người dân.
Năm 1774, Louis XV ngã bệnh, các ngự y chữa trị và tiến hành phẫu thuật cũng không thấy chút khả quan, Madame du Barry túc trực ở bên chăm sóc. Đến khi những mụn đỏ nổi trên mặt nhà vua, mọi người mới biết ông bị bệnh đậu mùa và lúc này đã vô phương cứu chữa. Louis XV lệnh Madame du Barry rời khỏi Cung điện Versailles. Năm xưa ông ta cũng từng ngã bệnh nặng, ông đuổi cô người Marie Anne de Mailly đi và thú tội ngoại tình, sau đó khỏe lại, có lẽ ông nghĩ lần này làm thế cũng sẽ cứu ông thoát khỏi cái chết chăng? Nhưng lần này thì không, Louis XV qua đời, Thái tử Louis-Auguste kế vị trở thành Louis XVI, Marie Antoinette kêu chồng tống cổ Madame du Barry vào tu viện và cấm bà vĩnh viễn không được đặt chân đến Versailles.
Lúc đầu khi đến tu viện, Madame du Barry không được các sơ chào đón thân thiện, dần dần thái độ cũng đỡ hơn. Sau 1 năm sống trong tu viện, Madame du Barry được phép rời phép rời khỏi tu viện nhưng không được bén mảng đến Versailles trong vòng 10 dặm. Madame du Barry sau này có quan hệ tình ái cùng lúc với 2 quý ông đã có gia đình. Ông thứ 2 thì chia tay bà, ông thứ 1 biết bà lăng nhăng nhưng vẫn tha thứ và chấp nhận. Tuy nhiên trong cuộc Cách mạng Pháp, ông thứ 1 bị đám nổi loạn giết chết, chặt đầu ông, hò hét xung quanh dinh thự của Madame du Barry, bà nhìn thấy cái đầu của người tình, kinh hoảng đến ngất xỉu.
Zamor, người hầu Châu phi của Madame du Barry, cùng những người hầu khác gia nhập đảng phái Jacobin. Madame du Barry phát hiện, đuổi Zamor, nào ngờ tên này tố cáo lên ủy ban về thân phận của bà. Khi biết bà từng là người tình của Louis XV tức có dính líu tới cựu hoàng tộc, họ đâu có dễ mà bỏ qua cho bà. Madame du Barry bị kết tội phản nghịch và chịu án tử hình. Trên đường bị giải đến pháp trường, bà sợ hãi, khóc lóc cầu xin đao phủ và quần chúng khán giả, nhưng kết cục vẫn bị chặt đầu bởi lưỡi đao của cỗ máy chém Guillotine.
Credit: Công Chúa Xứ Hoa – Tình Yêu, Máu và Nước Mắt
Madame du Barry trên phim:
Madame du Barry (1938)
Madame du Barry (2006)